Vandaag

Drank

Als je, zoals ik, maar een heel matig drinker bent als het op alcoholische dranken aankomt ben je aangewezen op koffie, thee, water en frisdrank. De eerste drie: geen probleem. Ik hou van koffie, drink graag thee en een paar glazen water per dag komt ook altijd wel goed. Frisdrank is problematisch, ik vind het altijd te zoet, gesjouw, gedoe met verpakkingen… en ik heb ook iets tegen de onzinnige reclames en het rupsjenooitgenoeg-gedrag van de grote fabrikanten. Ik maakte al eerder elderflower cordial en brouwde Kombucha. Maar dat laatste is een langduriger proces en ik ben niet zo goed in lang vooruit denken… Rabarberlimonade had ik ook al eens eerder gemaakt, dat was heerlijk dus dat deed ik gisteren weer.

Wat een feestelijke kleur! en het smaakt beter dan welk commercieel frisdrankje ook. Vooral omdat ik er veel minder suiker in doe dan het standaard sirooprecept. Dat schrijft evenveel suiker als vloeistof voor, dus een kilo suiker bij een liter water of sap. Dat heeft vooral ook te maken met het houdbaar maken ervan, maar houdbaar hoeft het niet te zijn: Ik maak een liter en drink het in twee of drie daaropvolgende weken op. Je kunt limonade maken van van alles: citroen natuurlijk, en allerlei andere soorten fruit, maar gember lijkt me -vooral ‘s winters- ook leuk. Munt, of misschien kaneel, misschien ga ik eens rosésiroop proberen…

Bonusfoto! de kersenboom bloeit.

Een heel goed verjaardagskado

Ik was jarig. Zestig, inderdaad… Het was geen groot feest, we gingen met de kinderen luxe uit eten en dat was heerlijk. Echtgenoot Yep is een meester in het bedenken van de allerbeste verjaardagscadeaus en hij gaf me -onder andere- een oliepers.

Die wilde ik echt al héél lang hebben! Hoe meer zelf gekweekt eten hoe beter, en olie is een onmisbaar product. Ik had visioenen van lange winteravonden waar ik, met een gebloemd schortje voor en met een muziekje op de achtergrond, zonnepitten uit eigen tuin tot goudgele olie verwerk. Dat lijkt nu binnen bereik te komen.

We persten een kilo walnoten tot olie. Dat was wel een leerproces. Natuurlijk moesten er eerst noten gekraakt en daarna grof gehakt. Als er teveel of te weinig vocht in de noten zit kun je er geen olie uit persen dus eerst moesten we vaststellen of ze droog genoeg waren. Ze waren te droog, dus voegden we -volgens de tabel- de juiste hoeveelheid water toe en lieten de hele zaak een paar dagen liggen. Toen plaatsten we een klein olielampje in de pers om de juiste temperatuur te handhaven (koud geperste olie is niet écht koud, maar ook niet warmer dan 40 graden) en een zelfgemaakte vultrechter er op. Met zijn tweeën draaiden we om de beurt aan de slinger -best zwaar- en deden stukjes noot in de trechter. We verkregen inderdaad een aanzienlijke hoeveelheid olie, die nog wat troebel was. En een klein pondje droge walnotenpulp

Na een dag was de olie al half helder, na nog twee dagen deed ik het over in schone flesjes en maakte pesto van het bezinksel. De olie smaakt heerlijk! Ik bakte ook nog stevige koekjes van de pulp, waarbij dit recept mijn uitgangspunt was. Maar ik ben nog op zoek naar meer toepassingen voor de pulp. Drogen, malen en als meel inzetten lijkt ook wel een goed idee. En pulp van zonnepitten zal wel kippenvoer worden.

Een week daarna herhaalde ik het kunstje met pinda’s. Dat ging ook prima, maar pinda’s groeien hier niet en het is daarom in alle opzichten wel een dure fles olie… we gaan dus zonnebloemen in de volkstuin zetten ook. Het blijkt dat niet zomaar elke zonnepit olie kan worden, we hebben specifiek de zwarte nodig.

Een bloemetje

De prei wilde niet erg lukken. De zomer/herfstprei die in de volkstuin stond, bedoel ik. Het zal wel wat te heet en te droog zijn geweest, ze gingen bijna allemaal in bloei. Niet echt erg, want de bloemen waren prachtige paarse bollen op lange gekronkelde stengels, die erg populair waren bij bijen en hommels. Een paar ervan nam ik mee voor in een vaas. En van de doorgeschoten prei maakte ik bouillon.

Eén van de bloemen had ik over het hoofd gezien, die trof ik een paar weken geleden aan. Alle aparte bloemetjes in de bol hadden een zaadje gevormd, en de zaadjes waren onder invloed van de warme herfst gekiemd. Merkwaardig verschijnsel! Ik heb dat ook wel eens binnen in een tomaat aangetroffen.

excuseer het winteravond-lamplicht

Ik plukte de bundel preiplantjes met een pincet voorzichtig uit elkaar en plantte ze uit in goede potgrond. Ze staan nu een week in de vensterbank en lijken het nog steeds best naar de zin te hebben, wie weet heb ik hier mijn eerste prei van 2023!

Nóg meer bloemen

Het lijkt bijna een thema, ik riep dat ik niet zo van snijbloemen houd (nu ja, onder voorwaarden natuurlijk wél) en prompt verschijnen er achter elkaar postjes over dit onderwerp.

Kleindochter K was een weekeindje logeren en we gingen samen naar de pluktuin. Wat leuk is dat! Nu zijn er alleen nog maar tulpen maar ik zag al pioenen in wording ook. We plukten samen een mand vol.

En hoewel het “alleen maar” tulpen zijn, zijn ze er in álle kleuren denkbaar. Een geweldig ding om een kleuter een uurtje bezig te houden. Met wat takken van de fruitbomensnoei hadden we twee grote vazen vol én een Kadootje voor een K:)dootje. En: lokaal geteeld en zelf geplukt dus correct volgens het Liescriterium.

Bijna lente

Volgens de kalender is het lente. Het is nog niet écht losgebarsten in de tuin, maar je ziet dat het er aankomt.

Vorig jaar gingen we naar de Biennale in de Heilige Driehoek, de polsbandjes die bij het toegangsbewijs hoorden bevatten bloemzaadjes. Ik heb ze bewaard en eergisteren zijn ze in de grond gestopt. Ik kan geen beter moment bedenken om “hoop” te zaaien!

De dagpauwogen overwinteren als vlinder, ook in ons tuinhuisje. Ze komen weer tevoorschijn als het warm genoeg naar hun zin is.

De knopjes aan de perenboom zijn nogal punk, in dit stadium

En als je héél zachtjes doet kun je nog wel eens een fotograaf in het wild betrappen, die op zijn beurt weer een paar nietsvermoedende narcisjes besluipt.

Reasons to be cheerful*

Een nieuwe categorie omdat het een goed idee is om de mooie dingen te blijven zien (en de lieve, de troostrijke, de ontroerende en de grappige).

Onze boswilg bloeit. Een grote gele poederdons van wilgenkatjes, waarin het zoemt van de bijen en de hommels die na de winterrust best wat stuifmeel lusten.

*met dank aan Ian Dury die van héél andere dingen vrolijk werd dan ik. Maar het is de gedachte die telt.

Grote en kleine onderwerpen

Op het wereldtoneel spelen zich angstaanjagende dingen af, op het moment. Het voelt wel wat vreemd om een blogje te maken over een breiwerk of de tuin, of de eieren die onze kip Kiwi legt. Terwijl ondertussen het nieuws gaat over oorlog, miljoenen mensen die alles moeten achterlaten en de dreiging van wapens die zo enorm zijn dat het elk voorstellingsvermogen te boven gaat.

Wat te doen? Kunnen we iets doen? Dit gaat zo ver boven onze hoofden, behalve wat geld doneren en vluchtelingen een veilige plek bieden staan we machteloos. Maar ondertussen schijnt de zon, het dagelijks leven gaat door. Er moet gewerkt worden, geslapen, geknuffeld en gegeten. Met somberen en met angst zijn we al helemaal niet geholpen. Het lijkt mij zaak om heel bewust met volle teugen te genieten van alles wat we wél hebben, in de wetenschap hoe kwetsbaar en bijzonder dat is.

Dus.

Kip Kiwi dankt haar naam aan het feit dat haar broertjes haar pestten toen ze klein was en haar prille staartveertjes uittrokken. Omdat ze toen ook nog geen kammetje had leek ze echt op de Nieuw-Zeelandse loopvogel.

Inmiddels zijn de broertjes coq au vin geworden en Kiwi is drie jaar, een volwassen zilverhals-Marans met kam én staart. En ze legt ENORME eieren.

Waar een gemiddeld marans-ei -zoals onze drie anderen die ook leggen- 62 gram weegt zijn die van Kiwi altijd meer dan 90. En deze rechts op de foto weegt 125 gram. Echt waar. Het record volgens het Guiness book of records staat op 454 gram, maar dat geloof ik bijna niet… dat zou een kwart van het lichaamsgewicht van een stevige kip zijn. Ik heb wel te doen met Kiwi. Ze krijgt af en toe wat extra’s toegestopt.

Wat ik vandaag deed: Noten rapen

Als lid van Velt krijgen we regelmatig aanbiedingen, samen-aankoopacties van plantgoed of bloembollen bijvoorbeeld. Een van de leukste is het noten rapen. Hier vlakbij heeft een van onze mede-velt-leden een héél grote tuin met een stuk of zeventig walnotenbomen in een lange singel er om heen. Een volwassen walnotenboom maakt makkelijk 15 kilo noten per jaar, dus hier liggen er véél. Tegen een bescheiden betaling mag je er als Velt-lid drie grote emmers vol van rapen.

Er waren dit jaar wel behoorlijk minder noten dan vorig jaar. Een koud voorjaar en een natte zomer, er zijn veel gewassen die daardoor niet zo productief waren. Omdat we niet in het weekeinde konden rapen waren K:)dootje en haar meneer er deze keer jammer genoeg niet bij. Natuurlijk is het heerlijk, verse noten, biologisch geteeld en met vier hele voedselkilometers voor een heel prettige prijs…

Maar het noten rapen zelf is érg leuk om te doen. De wind heeft onze eigen hazelaar ook leeg geschud. Alle noten liggen veilig in de schuur naast de uien, aardappelen, knoflook en wortels. Ik word daar altijd erg tevreden van: we kunnen weer een winter vooruit. (Ergens in mijn verre voorouders zit een eekhoorn, vermoed ik)

Wat ik vandaag maakte: Kleindochter K blij

Toen ik kleindochter K haar roze muts opstuurde was ze vooral erg onder de indruk van de pompom. Dus beloofde ik haar dat ik haar zou leren die zelf te maken.

Vandaag was het zo ver: we zochten mooie roze en blauwe wolletjes uit de voorraad, ik knipte kartonnen “donuts” en liet haar zien hoe ze die moest omwikkelen. Ze is vier-en-een-half, natuurlijk vond ze het lang duren en begreep ze niet helemaal waar dit nu allemaal goed voor was maar ze hield vol. Het muntje dat ik zag vallen toen ik het werkstuk openknipte en het van een onduidelijke schijf in een mooie, ronde, aaibare bol veranderde was onbetaalbaar. Daarna was ze zó trots op haar pompom dat we haar ouders moesten beeldbellen om hem te laten zien. “Echt weldig!” vond ze het en hij moest ‘s nachts naast haar in het logeerbed. En ik keek met groot genoegen naar de hoeveelheid restjes-wol die uit mijn voorraad verdween. Ik zie ineens nieuwe perspectieven! Als ik haar nu eens bij elke logeerpartij een pompom laat maken….

Wat ik vandaag maakte: Hazelnoten open.

Ze rollen weer bij elke windvlaag in de tuin: Verse hazelnoten. Ik verzamel ze en leg ze te drogen, ze zijn erg lekker. Maar het kraken is een klus: noot in de notenkraker, knijp, nee, lukt niet, noot een kwartslag draaien, nog een kneep, noot doormidden, pulken om helften uit schaal te krijgen… Voor tien nootjes bij de borrel prima, maar we hebben er honderden. Bij het rapen van de oogst van 2021 bedacht ik dat bijna alle noten van 2020 nog op zolder stonden.

Kort geleden heb ik de laatste van de sociale media (Instagram) verlaten omdat ik niet gedisciplineerd genoeg ben om er minder tijd aan te besteden. Ik kon uren naar mijn telefoon zitten staren naar filmpjes van dartele alpaca’s, make up tutorials, heel stoere sportroutines en het versieren van bruidstaarten. Allemaal best grappig maar geen dingen die in mijn dagelijks leven toepassing vinden. Natuurlijk zag ik ook de foto’s die mijn familie en vrienden plaatsen, die wil ik eigenlijk niet missen. Maar het lukte niet om mezelf uit de Instagram draaikolk te houden zonder drastische maatregelen dus nam ik drastische maatregelen. Mijn familie en vrienden snappen dat wel, hoop ik.

Eén ding wat ik op zo’n Instagramfilmpje zag heb ik wél toegepast: Hazelnoten kraken.

Men neme een ringsleutel maat 22, een hamer en een stevige plank. De plank leg je op het aanrecht, daaronder open je de keukenla en zet er een platte schaal in. Hazelnoten op de plank, leg de ring van de sleutel om een noot heen, geef er een klap op met de hamer, schuif de ring naar de rand van de plank tot de noot in de schaal valt, herhalen. In een razend tempo mepte ik drie kilo hazelnoten stuk. Daarna zocht ik, gezeten op de bank, de noten tussen de scherven uit. Een aflevering van Midsomer Murders later kregen de kippen een emmer lege notedoppen om mee te spelen en eventueel nog restjes noot uit te zoeken.

En ik heb een grote zak vol noten voor in de muesli. Dat schoot lekker op! Maar de tijd die ik hiermee bespaarde was nog lange niet zoveel als de alpaca’s/make up/sportroutines/bruidstaarten me kostten.