Alles kan zelf gemaakt worden
28 mei 2014:
Een bonenrij
Elk jaar in mei steek ik twee rijtjes bamboestokken in de grond en knoop de zaak aan elkaar vast zodat het een ouderwets degelijke bonenrij vormt. Ik deed dat zondag, en plantte sla ertussenin. Gisteren zaaide ik stokslaboontjes, acht bij elke stok. Daarna gaf ik ze water en sprak ze bemoedigend toe, al dromend van verse sperzieboontjes.
Vandaag deed ik niets. Nu ja, ik werkte natuurlijk.
27 mei 2014:
een heleboel bladluizen dood.
Hier ter rechterzijde ziet u een tuinbonenplant. Normaliter is die groen, alles wat zwart is op deze foto is zwarte bonenluis. Alle tuinbonenplanten zijn geheel bedolven en staan te kwijnen onder al het ongedierte. Ik ben geen voorstander van “spuiten”, over het algemeen is de opbrengst van de tuin zo groot dat we best wat missen kunnen. Ik vind een rups/haas/fazant (en zelfs een keer een ree!) alleen maar leuk gezelschap in de tuin. Maar hier blijft niets over van het gewas en ik wil er toch graag zelf een paar van opeten. Dus vanmorgen heb ik het minst milieubelastende middel ingezet. Het allerbeste middel tegen bladluizen was ook druk aan de slag. Tussen het verslinden van het ongedierte door waren ze doende de gelederen te versterken. Goed zo.
25 mei 2014:
een bouwwerk rond de kersenboom
Vandaag zetten J. en echtgenoot Yep samen vier palen in de grond rondom de kersenboom. Daartussen werden dwarslatten bevestigd, stevig genoeg om op te staan. Het grootste deel van de “kersenkooi” staat. Mijn bijdrage bestond uit plaatsvervangende hoogtevrees. Er moeten nog meer dwarslatten bevestigd, en een net overheen gedrapeerd… Het wordt wel spannend of dat vóór het rijpen van de kersen lukken gaat. Maar zo niet, hebben we het voor volgend jaar alvast helemaal voor elkaar.
20 mei 2014:
Spierpijn!
Onze kersenboom zit vol met kleine groene kersjes. Voordat dat grote rode kersen zijn moet de kersenboom worden beschermd met gaas of netten, om te zorgen dat andere liefhebbers (lees: spreeuwen) de kersen niet opeten. Onze kersenboom is best groot en we willen een bouwwerk er omheen maken om die netten aan te bevestigen. Dat bouwwerk moet het hele jaar ku nen blijven staan zonder die netten, én stevig genoeg zijn om er in te klimmen om die netten op te hangen. En om kersen te plukken natuurlijk. Dus kochten wij bij de houthandel vier dikke palen van 5 meter lang. Die droegen we lopend naar onze tuin. Ik voorop, echtgenoot Yep 5 meter erachter, twee palen per wandeling tussen ons in. Ik vermoed dat wij beiden morgen onze armen voelen.
20 april 2014:
Een veldboeket
De bermen van de wegen zijn zo feestelijk deze tijd van het jaar! Dit veldboeketje heb ik geplukt langs de Westhavendijk in Goes.
13 april 2014:
van alles plant- en zaaiklaar in de volkstuin.
Onder de appelboompjes hebben we dit jaar ons aardappelveldje gepland. De richels waarin de aardappelen straks gaan groeien zijn uitgemeten en voorzien van verse compost en luzerne-mestkorrels. Dat deed Yep en daar maakte ik een foto van. Ik zaaide sla, elders in de tuin en maakte bedden voor pastinaken en wortelen. Daarvan bleek het moeilijk een interessante foto te maken.
25 maart 2014:
Het is weer bijna tijd voor asperges. Lekker! Maar eerst moet de “rug” waar ze onder groeien hoger gemaakt worden. Vanmorgen schepte en harkte ik er dus fanatiek een uurtje op los in onze volkstuin. Hoewel het in grote lijnen deugt (Ik neem aan dat de asperges het zo goed genoeg vinden en niet wrokkig beneden blijven) kun je zien dat ik in mijn jeugd toch te weinig in de zandbak heb gespeeld. Ik hoop dat Yep het in het weekeinde nog even rechter wil maken. Met een hark, en met zijn timmermans-oog.
Als je in het bezit bent van een volkstuin heb je vaak een luxeprobleem: Het is onmogelijk om alle opbrengst op te eten op het moment dat het van de tuin komt. Vier kilo sperzieboontjes met zijn tweeën is gewoon te véél. Gelukkig laten peulvruchten zich over het algemeen goed invriezen. Ik heb, door ervaring wijs geworden, dit jaar voor het eerst ook droogbonen in de tuin staan.
In de schuur staat een prettige voorraad houdbare spullen: Aardappelen en uien liggen in kratjes tussen kranten en jute zakken. Knoflook hangt in trosjes gevlochten aan het plafond. Winterwortels wachten op consumptie in een laagje zand.
Er zijn veel conserveringstechnieken. Invriezen is wat werk maar wel handig, vooral op het moment dat je, midwinter, na een werkdag snel de maaltijd op tafel wilt hebben. Inmaken in potten voegt vaak zelfs iets toe. Augurken zijn bitter, echt niet lekker, maar ingelegd in het zuur wél.
Rode bessen vind ik in de vorm van gelei stukken lekkerder dan rauw. Zuurkool maken staat over enkele weken op het programma, ik wil me dit najaar ook eens buigen over het maken van wijn.
De voorraad in de schuur en een plank vol potjes en flesjes met eigen productie aan het einde van de zomer maakt me diep gelukkig. Ik vermoed dat één van mijn verre voorouders een eekhoorn moet zijn geweest.
In de eerste én tweede wereldoorlog werden mensen aangemoedigd groente te verbouwen in de tuinen bij hun huis. Zo was er méér voedsel beschikbaar voor het leger en leden de burgers minder gebrek. Nederland was natuurlijk geen deelnemer in de eerste wereldoorlog, (hoewel er best schaarste zal zijn geweest, gedurende die jaren) en in de tweede wereldoorlog werden we na een dag of wat technisch gesproken Duitsland. Bezet gebied, maar niet in oorlog. De oorlogstuinen waren vooral een Engelse en Amerikaanse affaire. Een google zoektocht naar “oorlogstuin” geeft alleen wat Belgische resultaten, zoek je naar “war garden” of “victory gardens” zoals de lapjes met groente optimistisch werden genoemd vind je een schat aan informatie. De BBC heeft zelfs een televisieserie aan de voedselvoorziening in die jaren gewijd, War time farm
Wij besloten in het vroege voorjaar in onze eigen voortuin een oorlogstuin te maken. Als een historisch project, we verwachten geen oorlog. We wilden het precies uitvoeren zoals het toen gedaan zal zijn. Daarvoor hebben we een boekje met een handleiding gebruikt, dat we hier vonden. Het was vooral de bedoeling dingen te kweken die in die tijd óók in de tuinen zouden staan, geen knoflook dus bijvoorbeeld, en geen kiwi of paprika. En wel koolraap.
Het is verrassend hoeveel groente er in een lapje van 5 bij 5 meter past. Er zijn naast de voornoemde koolraap doperwtjes, sperciebonen, worteltjes, peterseliewortel, sla, aardappelen, uien, prei, spruitjes, selderijknol, boerenkool en mais. Hoewel er van de mais maar twee planten zijn opgekomen.
Ik weet nog niet wat ik met de koolrapen moet gaan doen… en peterseliewortel is ook nieuw voor me.
Het is vooral leuk hoeveel aandacht ons voortuintje dit jaar van passanten krijgt. We overwegen een bordje met uitleg erbij te zetten.
Zoals elk jaar is in de herfst de fut er bij mij een beetje uit, wat betreft tuinieren. Er is nog steeds een boel opbrengst te verwerken: Bietjes koken en invriezen, aardappelen en uien sorteren en droog opslaan, noten drogen, appelmoes koken, zuurkool maken… en dat doe ik allemaal thuis in de keuken. Bijna alles is inmiddels geoogst.
Maar toch moet er eigenlijk veel gebeuren op het lapje zelf. Mest kruien. Van alles snoeien. Winteruien planten, spitten, en niet in de laatste plaats om je heen kijken: er is nog veel te genieten.
In de achtertuin is het ook herfst: Kip Loes is in de rui, ze ziet er bepaald niet charmant uit met haar bijna kale kopje met witte stoppeltjes. Daaruit groeien de nieuwe veertjes.
Haar zus Sophie heeft zulke slechte haardagen niet, ze zit nog dik in de veren en demonstreert voor de foto hoe je als kip een smakelijk wormpje verschalkt. Alleen haar kopje staat stil (let op haar geconcentreerde uitdrukking, graven is vast moeilijk werk als je een brein ter grootte van een doperwt hebt) maar verder werkt haar hele kippenlijf aan de werkzaamheden mee.
En ook al is het november, de dames leveren beiden elke dag een ei.